De Jakoba

De Jakoba brengt nieuwe energie in de wijk Overhoeks in Amsterdam-Noord. In ‘Manhattan aan het IJ’, zoals de nieuwe stadswijk aan de IJ-haven tegenover het Centraal Station ook wordt genoemd, introduceert Studioninedots met De Jakoba één van de twee nieuwe sociale woningbouwcomplexen. Vanuit vorm en slimme bouwmethodiek hebben ze een krachtig en kwalitatief gebouw gerealiseerd: een herkenbare plek waar mensen met trots wonen en voor willen zorgen.

Binnen het rechtlijnige stedenbouwkundige plan voor Overhoeks – dat met zijn ‘campusachtige’ setting nogal on-Amsterdams is – hebben we een eigen interpretatie gegeven aan de gestelde regels. In het plan zijn voor de gebouwen setbacks gespecificeerd om de volumes vanaf het straatniveau te minimaliseren. We hebben van deze conditie gebruik gemaakt door het hele volume van De Jakoba naar binnen te buigen, waardoor het gebouw niet alleen op de bovenste verdiepingen, maar over de volledige hoogte en lengte verspringt en geleidelijk naar boven afbuigt. De vier verschillende gevels en de golvende balkons die zo ontstaan creëren rondom een herkenbaar gezicht in het gebied.

"Met De Jakoba hebben we ingezet op één gebaar dat de regels tegelijk
naleeft en ontwricht." - Vincent van der Klei, partner

Vanwege de sculpturale vorm van het gebouw heeft elk van de 135 studiowoningen een unieke indeling. In het hart, het smalste deel van het gebouw, ligt de entreepassage die de open gemeenschappelijke tuin met de straat verbindt. Doordat het gebouw naar binnen buigt, omarmt het de tuin en creëert het een gevoel van beschutting. De tuin en de hoge multifunctionele ruimtes op de begane grond langs de Docklandsweg brengen nieuwe levendigheid op straatniveau.

We hebben de entree ontworpen om een gevoel van aankomst te creëren. De entree strekt zich uit als een glazen vide over de volle hoogte van het gebouw en voorziet vanaf alle verdiepingen een weids uitzicht op de gemeenschappelijke tuin en de nieuwe stadswijk aan het IJ.

Over kwantiteit en kwaliteit

Amsterdam breidt snel uit. De hoeveelheid woningen die de komende decennia wordt verwacht is enorm: tot 2025 52.500. Daarom is verdichting de belangrijkste strategie binnen de stad, waarbij Amsterdam-Noord voorop loopt. Vooral door de toename van eenpersoonshuishoudens wordt vooral ingezet op het aanbieden van studiowoningen.

Compact wonen is alleen comfortabel als er uitgebreide voorzieningen zijn en als deze gedeeld kunnen worden. Wij geloven dat deze gemeenschappelijke ruimtes nodig zijn om sociale interactie aan te moedigen. Met de toenemende woningdichtheid biedt dit nieuwe mogelijkheden voor mensen om gemeenschappelijke ruimte te delen – in elk segment. Ook, zo niet vooral, voor sociale woningbouw hebben opdrachtgevers en architecten de verantwoordelijkheid om een sociale opdracht om te vormen tot een karaktervolle plek die een positieve bijdrage levert aan de stad.

Door in te zetten op prefab gevelelementen is De Jakoba in een zeer korte tijd gerealiseerd, waarmee niet alleen de bouwkosten sterk konden worden verlaagd, maar bewoners ook veel eerder hun woningen konden intrekken.

De heldere architectuur wordt versterkt door de toepassing van één enkel materiaal: lichtgroen beton. Het lijnenspel tussen de horizontale banden en penanten van het zachtgroene materiaal onderscheidt De Jakoba verder van de omliggende gebouwen. Doordat de smalle uiteindes van de groene betonpanelen in één beweging konden worden gepolijst, hebben we op een eenvoudige manier de gevels een aantrekkelijke detaillering kunnen geven. De materialisatie wordt verrijkt met kozijnen en balustrades met een poedercoating in zilvergoud, die een warme gloed toevoegen. De subtiel gebogen pijlers creëren een wisselend spel van licht en schaduw gedurende de dag.

Studioninedots

Studioninedots is een Amsterdams bureau voor architectuur en stedenbouw. We creëren ruimtes die een gevoel van verwondering opwekken. Of we nu een woning, een openbaar gebouw of een stedelijk concept maken, elk ontwerp is op zijn eigen manier onverwacht. Want we zien ruimtes die iets met je doen als een essentiële menselijke behoefte. Ruimtes die nauwkeurig zijn vormgegeven, maar waar ook iets kan ontstaan wat je niet vooraf kunt voorspellen. 
Studioninedots werd in 2011 als een collectief opgericht en bestaat vandaag de dag uit 25 mensen. Het bureau wordt aangestuurd door oprichters Albert Herder, Vincent van der Klei en Metin van Zijl, en associates Ike Gronheid, Jurjen van der Horst, Stijn de Jongh en Wouter Hermanns. 

Voor ons is ontwrichting de tegenhanger van innovatie. Dus stellen we, op een speelse manier, de bestaande elementen en grenzen van de architectonische conventie op de proef. Het experiment omarmen helpt ons om nieuwe soorten plekken te maken, die een vrijere interpretatie van hun gebruik uitlokken. 

De identiteiten en behoeftes van de mensen die een ruimte gaan gebruiken, zijn de basis van onze ontwerpaanpak. Zo vormen we nieuwe plekken die een positieve impact hebben op het dagelijks leven. We blinken uit met projecten die complexe stedelijke locaties (her)activeren en transformeren. Dat de context zich blijft ontwikkelen vraagt steeds meer om onconventionele oplossingen, die leiden tot meer collectieve en circulaire manieren van leven. 
Door de kern van de opgave te doorgronden, destilleren we de essentie van een project en vertalen we deze in buitengewone architectuur. Vanuit een gevoel voor context, heldere ingrepen en een liefde voor detail en ambacht, gaat onze zoektocht uit naar ruimtes met een intrinsieke schoonheid.